Gmina Bełz (od 1951 gmina Chłopiatyn) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934-1951 [3] w woj. lwowskim/lubelskim. Siedzibą gminy był Bełz, który nie wchodził w jej skład stanowiąc odrębną gminę miejską (obecnie miasto na Ukrainie; Белз).
Gmina zbiorowa Bełz została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie sokalskim w woj. lwowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin (wsi): Bezejów, Budynin, Cebłów, Chłopiatyn, Góra, Kuliczków, Machnówek, Myców, Oserdów, Piwowszczyzna, Prusinów, Przemysłów, Siebieczów, Tuszków, Waniów, Wierzbiąż, Witków, Worochta, Wyżłów i Żużel [4].
W 1943 roku gmina składała się z 19 gromad: Bełz, Bezejów, Budynin, Cebłów, Chłopiatyn, Głuchów, Machnówek, Myców, Oserdów, Piwowszczyzna, Przemysłów, Siebieczów, Tuszków, Wierzbiąż, Witków, Worochta, Wyżłów i Żużel [5]. W 1944 roku o połowę mniejszą (niż w 1939 roku [6]) gminę przyłączono do powiatu hrubieszowskiego w woj. lubelskim [5].
Gmina została zniesiona w dniu 26 listopada 1951 roku w związku z przeniesieniem siedziby z Bełza do Chłopiatyna i zmianą nazwy jednostki na gmina Chłopiatyn [7]. Przyczyną tego manewru było odstąpienie Związkowi Radzieckiemu większej części terytorium gminy Bełz (południowo-zachodni obszar z m.in. Cebłowem, Siebieczowem, Żużlem, Przemysłowem oraz jej siedzibą – Bełzem [8]) w ramach umowy o zamianie granic z 1951 roku [9]. W lipcu 1952 roku nowa gmina Chłopiatyn składała się z 6 gromad [10].
Przypisy
1. ↑ W czasie II wojny światowej poza administracją polską; w 1951 roku większą część jej obszaru włączono do ZSRR.
2. ↑ Spis ludności z 14 lutego 1946 roku
3. ↑ do 25 listopada 1951 roku
4. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554 - Podział powiatu sokalskiego w województwie lwowskiem na gminy wiejskie.
5. ↑ 5,0 5,1 Akta gminy Bełz - Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie
6. ↑ Obszary na południe od Sołokii z m.in. Kuliczkowem i Waniowem włączono do ZSRR
7. ↑ Dz. U. z 1951 r. Nr 60, poz. 412
8. ↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (rozdział II – Terytorium i podział administracyjny). Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 2005.
9. ↑ Dz. U. z 1952 r. Nr 11, poz. 63
10. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
http://www.kresowiak.fora.pl/historia-k ... z,182.htmlMein shtetele Belz
http://www.dailymotion.com/video/x25rx7 ... z_politicsMiasteczko Bełz
http://www.youtube.com/watch?v=JAUHLvr7r18